Konserwacja witraża z Kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej w Katedrze Lwowskiej obrządku łacińskiego.
Witraż przedstawiający Matkę Boską Loretańską wśród aniołów, znajduje się w kolistym oknie, w głębokiej wnęce ponad ołtarzem jako dopełnienie maryjnej tematyki ołtarza. Został ufundowany przez bractwo zrzeszające kupców, a wykonał go zakład F. Mayera z Monachium w 1897 roku. Postać Matki Bożej umieszczona jest na tle iluzorycznej architektury i oświetlona blaskiem płynącym z góry. Wizerunek ma jasną, wzorzystą suknię i ciemnoniebieski udrapowany płaszcz, jej głowę otacza nimb – wieniec z gwiazd dwunastu. Postać Maryi stoi na kuli symbolizującej ziemię, a jej prawa stopa depcze głowę węża. Na samym dole witraża istnieje częściowo zachowana banderola z napisem upamiętniającym fundatorów. Boczne kwatery, symetryczne w formie, przedstawiają wizerunki śpiewających i grających aniołów. Głównym celem prac konserwatorskich było przywrócenie pierwotnego blasku i estetyki bogato barwionym i zróżnicowanym szkłom witraża.
zdjęcia Ewelina Kędzielewska
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Konserwacja drewnianych stall kanonickich z prezbiterium Katedry Lwowskiej obrządku łacińskiego, III etap
Trzeci etap prac konserwatorskich przy barokowych stallach z prezbiterium Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Lwowie dotyczył elementów malowanych lewego skrzydła stall. Wymagały one usunięcia wtórnych przemalowań, rekonstrukcji ubytków dekoracji rzeźbiarskich i snycerskich oraz całościowego opracowania estetycznego powierzchni. Proces usuwania wtórnych przemalowań odbywał
się stopniowo i z użyciem specjalistycznych substancji chemicznych dostosowanych do rodzaju użytej farby oraz techniki malarskiej. Przy rekonstrukcji ubytków dekoracji rzeźbiarskich i snycerskich zespół konserwatorów dążył do odtworzenia brakujących elementów, starając się zachować autentyczność materiałową i zgodność z pierwotnym stylem artystycznym. Ostateczna koncepcja dotycząca rekonstrukcji wierzchnich warstw barwnych stall zostanie oparta na wynikach specjalistycznych badań i podjęta w kolejnym etapie prac przez komisję ekspercką oraz użytkownika obiektu.
zdjęcia Paweł Sadlej
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Prace konserwatorskie kamiennych elementów kruchty zachodniej w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego, I etap
Zadanie polegało na rozpoczęciu prac konserwatorskich przy kamiennych elementach kruchty zachodniej, która jest wejściem głównym do Katedry Łacińskiej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie. Pierwszy etap działań dotyczył renowacji ostrołukowego portalu wykonanego z jasnokremowych wapieni. Przeprowadzone prace konserwatorskie zabezpieczyły i ustabilizowały obiekt. Po usunięciu wtórnych warstw barwnych oraz nieestetycznych uzupełnień cementowych odsłonięto naturalną barwę kamienia. W efekcie przywrócono portal do stanu, jaki uzyskał po wykonanych w wieku XIX pracach naprawczych (przekuciach).
zdjęcia Natalia Tomsia
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
Konserwacja witraży w katedrze lwowskiej: Matka Boża Królowa Aniołów (V etap) i witraż w kaplicy Jezusa Miłosiernego
W przypadku witraża Matka Boża Królowa Aniołów, który znajduje się w oknie chóru muzycznego była to kontynuacja działań konserwatorskich trwających nieprzerwanie od 2018 roku. Piąty etap prac dotyczył ostatnich kwater witraża, którym przywrócono właściwe parametry techniczne oraz walory estetyczne.
zdjęcia Ewelina Kędzielewska
Drugi poddany konserwacji witraż znajduje się w kaplicy p.w. Jezusa Miłosiernego i Matki Bożej Nieustającej Pomocy, która swój współczesny wystrój otrzymała w latach 1904 – 1907. Kierownikiem przebudowy był profesor Politechniki Lwowskiej Władysław Sadłowski. Dekorację kaplicy, nawiązującą do wyposażenia przeciwległej kaplicy Kampianowskiej powierzono artystom lwowskim: rzeźbiarzowi Tomaszowi Dykasowi, malarzom Stanisławowi Dębickiemu, Walerianowi Krycińskiemu oraz Mironowi Pietschowi. Kaplica jest jednym z najciekawszych przykładów lwowskich realizacji modernistycznych. Wnętrze kaplicy jest jednolite, o ścianach wyłożonych szarym marmurem podzielonym pilastrami z brązowego marmuru łączących się z kolumnowym ołtarzem ozdobionym kompozycją rzeźbiarską: Chrystus na krzyżu, Matka Boża Bolesna i św. Jan Ewangelista. Rzeźby ustawione są na tle dużego okna, które wypełnia wielobarwny witraż o abstrakcyjnej formie, mającej przywodzić na myśl wzmiankowane w Ewangelii, zaćmienie słońca w momencie śmierci Jezusa na krzyżu. Wartość artystyczną witraża stanowi głównie kompozycja barwnych szkieł i grafika siatki ołowianej. Kolorystyka witraża jest zróżnicowana: występują szkła o barwach słomkowych, oraz żółtozielone, bardziej nasycone błękity, fiolety o różnym stopniu intensywności, indygo i purpurowe u samego dołu. Szkła są transparentne, jednak proces produkcji (szkło dmuchane) sprawia, że mają specyficzną strukturę – maleńkie bąbelki powietrza, oraz delikatną fakturę, która pięknie rozprasza przechodzące światło. Unikatem jest pomarańczowożółta gomóła, również niejednorodnie wybarwiona, wykonana ze spłaszczonej szklanej bańki o średnicy 49cm. Przeprowadzone prace konserwatorskie przywróciły zabytkowemu witrażowi pierwotną estetykę oraz zabezpieczyły jego wartość artystyczną.
zdjęcia Ewelina Kędzielewska
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
Konserwacja drewnianych stall kanonickich z prezbiterium Katedry Lwowskiej Obrządku Łacińskiego, II etap
Drugi etap prac konserwatorskich zakładał renowację konstrukcji architektonicznej lewego skrzydła stall. Prace polegały na wzmocnieniu strukturalnym warstw technologicznych do podłoża drewnianego, podklejeniu rozwarstwionych gruntów, wprowadzeniu preparatów wzmacniających strukturę drewna, sklejeniu pękniętych płycin, wymianie starych fleków, odtworzeniu brakujących listw i profili oraz wzmocnieniu konstrukcji lewego skrzydła stall. Ważnym elementem działań konserwatorskich było poszerzenie wiedzy na temat stanu zachowania stall oraz przyczyn zniszczeń i przekształceń estetycznych.
zdjęcia Paweł Sadlej
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
Konserwacja drewnianych stall kanonickich z prezbiterium Katedry Lwowskiej Obrządku Łacińskiego, I etap
Drewniane stalle kanonickie, które znajdują się po obu stronach prezbiterium katedry lwowskiej zostały wykonane przez stolarzy z Obroszyna w latach 1769 -1770, według projektu Piotra Polejowskiego. Skomponowane wraz z dwoma portalami do zakrystii, pomalowane na czarno, posiadają złocone rzeźby i elementy dekoracyjne: płaskorzeźby Apostołów, insygnia duchownych, Arma Pasionis oraz motywy roślinne.
Podstawowym celem prac konserwatorskich rozpoczętych w 2021 roku było wszechstronne rozpoznanie zabytkowych stall oraz działania ratunkowe mające zatrzymać proces ich niszczenia. W ramach pierwszego etapu prac zdemontowano stalle znajdujące się po lewej stronie prezbiterium.
zdjęcia Paweł Sadlej
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Prace konserwatorskie witraża „Matka Boża Królowa Aniołów” w Lwowskiej Katedrze Obrządku Łacińskiego, IV etap
Czwarty etap prac konserwatorskich witraża „Matka Boża Królowa Aniołów” dotyczył sześciu prostokątnych kwater o wymiarach 92×107 cm, które stanowią 20% całkowitej powierzchni witraża. Rezultatem działań było przywrócenie witrażowi jego właściwych parametrów technicznych
i walorów estetycznych. Odrestaurowane w tym oraz w poprzednim sezonie konserwatorskim kwatery witraża (ok. 40% całkowitej powierzchni) przetransportowano do katedry i osadzono w przygotowane w ramach wcześniejszych prac, kamienne obramienie i nową metalową armaturę.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Publikacja katalogu zatytułowanego Rzeźba polska i z Polską związana – wiek XIX – XX w Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki
Autorem katalogu jest Igor Chomyn, historyk sztuki, kustosz działu malarstwa i rzeźby oraz główny inwentaryzator Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki, znawca i popularyzator polskiej sztuki XIX i XX stulecia. Jak pisze w przedmowie do katalogu Jerzy T. Petrus „Zbiór nowoczesnej rzeźby polskiej w Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki był dotąd znany w Polsce tylko specjalistom. Dzięki tej publikacji obiekty zostaną nie tylko włączone w szeroki obieg naukowy, lecz także staną się dostępne dla wszystkich zainteresowanych narodową przeszłością. Jest to prezentacja dorobku wielu polskich artystów, czynnych głównie we Lwowie, ale tworzących również w Krakowie, Warszawie i poza granicami ojczyzny, artystów bardzo znanych, ale niesłusznie nieco zapomnianych”.
Prezentowana w katalogu kolekcja rzeźby polskiej powstałej w XIX i pierwszej połowie XX stulecia liczy 238 obiektów. W większości są to prace artystów w różny sposób związanych ze Lwowem, takich jak: Tadeusz Barącz, Tadeusz Błotnicki, Luna Drexler, Parys Filippi, Kazimiera Małaczyńska (Pajzderska), Antoni Popiel, Janina Reichert – Toth, Julia Smolkówna. W kolekcji znajdują się także dzieła znanych i cenionych rzeźbiarzy, m.in. Ksawerego Dunikowskiego, Henryka Glicensteina, Zygmunta Kurczyńskiego, Władysława Oleszczyńskiego, Teodora Rygiera, Tomasza Oskara Sosnowskiego, Wacława Szymanowskiego czy Leona Mieczysława Zawiejskiego. Tematyka kolekcji obejmuje zarówno pojedyncze posągi i grupy rzeźbiarskie, jak również portretowe popiersia, głowy osobistości historycznych, a także kompozycje będące modelami pomników i dzieła o tematyce rodzajowej.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Konserwacja dwóch drewnianych konfesjonałów z XVIII w. w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego, III etap
Restauracja dwóch konfesjonałów przeprowadzona w 2020 roku była ostatnim etapem projektu, którego celem była konserwacja kompletu czterech osiemnastowiecznych konfesjonałów znajdujących się w nawie bocznej Katedry Lwowskiej Obrządku Łacińskiego. Konserwacji poddano dwa barokowe konfesjonały z częściowo pozłacanymi zwieńczeniami w postaci aniołów i dekoracji snycerskich. Obiekty prezentują typ konfesjonału przyściennego, dwustronnego z zamkniętymi drzwiczkami i siedziskiem dla duchownego.
Drewniane konfesjonały, należące do wyposażenia katedry od XVIII wieku, nieprzerwanie pełniły swoje funkcje użytkowe. Ciągła eksploatacja miała wpływ na ich stan zachowania, który wymagał podjęcia kompleksowych działań konserwatorskich. Rezultatem przeprowadzonych prac jest przywrócenie konfesjonałom ich funkcjonalności, sprawności technicznej oraz walorów artystycznych będących przykładem lwowskiego rzemiosła stolarsko – snycerskiego końca XVIII wieku.
Zdjęcia Paweł Sadlej
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Prace konserwatorskie witraża ,,Matka Boża Królowa Aniołów” w Lwowskiej Katedrze Obrządku Łacińskiego, III etap
Rezultatem trzeciego etapu prac konserwatorskich witraża „Matka Boża Królowa Aniołów” była kompleksowa restauracja 30% powierzchni witraża. Działania konserwatorskie przywróciły witrażowi jego właściwe parametry techniczne, zabezpieczyły wartość artystyczną oraz odsłoniły pierwotną estetykę świadczącą o związkach z monachijską pracownią witraży i mozaik Franca Mayera.
W trzecim sezonie konserwatorskim poddano naprawie dziewięć górnych prostokątnych kwater o wymiarach 92×107 cm.
Zdjęcia Ewelina i Robert Kędzielewscy
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Prace konserwatorskie kruchty zachodniej w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego
Zadanie polegało na pracach konserwatorskich kruchty zachodniej, pomieszczenia które stanowi wejście główne do Bazyliki Metropolitalnej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie. Nadrzędnym celem działań było pełne rozpoznanie technologiczne i techniczne obiektu oraz zahamowanie procesu niszczenia i degradacji jego zabytkowej substancji. Celem zadania było również ustalenie dalszego postępowania restauratorsko – odtworzeniowego dotyczącego zachowanych polichromii kruchty zachodniej.
Stan zachowania polichromii i tynków kruchty zachodniej przed konserwacją.
Zdjęcia Paweł Baranowski
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Prace konserwatorskie witraża „Matka Boża Królowa Aniołów” w Lwowskiej Katedrze Obrządku Łacińskiego, II etap
Witraż „Matka Boża Królowa Aniołów” wypełnia duże okno ponad chórem muzycznym w zachodniej fasadzie katedry. Otwór okienny podzielony jest w pionie na trzy części poprzez kamienne laskowanie. Każda z pionowych części zakończona jest kwaterą zamkniętą ostrym łukiem. Całe okno zwieńczone jest kamiennym maswerkiem w kształcie rozety, wkomponowanym w ostrołukową formę otworu okiennego. Witraż składa się 18 prostokątnych kwater, 3 zamkniętych ostrym łukiem, 6 dużych pól o nieregularnym kształcie i 39 mniejszych pól o nieregularnym kształcie. W sumie witraż zawiera 66 pól.
Drugi etap prac polegał na konserwacji i restauracji górnej części witraża, który stanowi około 40 % ogólnej jego powierzchni. W ramach zadania przeprowadzono także niezbędne prace kamieniarskie przy oknie od wewnątrz katedry.
Zdjęcia Robert Kędzielewski
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Konserwacja drugiego drewnianego konfesjonału z XVIII w. w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego
Kontynuując działania rozpoczęte w 2018 roku, przywrócono kolejnemu (drugiemu z czterech) konfesjonałowi jego sprawność techniczną oraz walory artystyczne będące przykładem lwowskiego rzemiosła stolarsko – snycerskiego końca XVIII wieku.
Zdjęcia Paweł Sadlej
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Prace konserwatorskie ołtarza bocznego Serca Pana Jezusa w kościele pw. św. Ludwika w Krasławiu na Łotwie
Ołtarz pw. Serca Pana Jezusa znajduje się we wschodniej nawie krasławskiego kościoła między nawą główną, a nawą boczną. Wykonany w stylu klasycystycznym jako murowana konstrukcja w kształcie prostokąta, zamkniętego od góry trójkątnym tympanonem. W ołtarzu umieszczony jest obraz z przedstawieniem Pana Jezusa z gorejącym sercem, na którego odwrocie zachowały się napisy mówiące o fundatorze Adamie Sudeńko oraz autorze obrazu Stanisławie Peszko. Sukienka obrazu została wykonana ze srebrnej blachy z rysunkiem szat wykonanym metodą trybowania. Ołtarz powstał prawdopodobnie około roku 1828, gdyż taka data znajduje się na odwrocie obrazu.
W ramach prac konserwatorskich przeprowadzono konserwację techniczną nastawy oraz pełną konserwację dolnej części ołtarza w pasie antependium. Obraz i jego srebrna koszulka zostały poddane pełnej konserwacji i restauracji.
Zdjęcia Tomasz Dziurawiec
Prace konserwatorskie sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA.
Prace konserwatorskie przy iluzjonistycznej polichromii ściennej ołtarza bocznego św. Franciszka w kościele rzymskokatolickim w Brzozdowcach na Ukrainie
Przedmiotem prac konserwatorskich był ołtarz boczny noszący wezwanie św. Franciszka, który powstał w 1822 roku w głębokiej wnęce ściennej zamkniętej łukiem. Iluzjonistyczny ołtarz mający postać polichromii ściennej wykonano w technice temperowej z przemalowaniami w technikach klejowych.
Nastawa ołtarzowa miała prawdopodobnie formę prostokątnej płyciny ujętej w malowane obramienie zamknięte od góry profilowanym gzymsem. Po bokach znajdowały się pary kolumn kompozytowych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie ołtarza zajmuje płycina z obrazem przedstawiającym stygmatyzację św. Franciszka.
Stan zachowania polichromii był bardzo zły i wymagał podjęcia jak najszybszych prac zabezpieczających i konserwatorskich. W ramach działań przeprowadzonych w roku 2018 i 2019 wykonano pełną konserwację techniczną i estetyczną malowideł.
Zdjęcia Tomasz Dziurawiec
Prace konserwatorskie sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA.
Prace konserwatorskie w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego – kaplica pw. Chrystusa Ukrzyżowanego (Jabłonowskich)
W ramach kolejnego, czwartego już etapu prac konserwatorskich w kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego przeprowadzono działania restauratorskie i częściowo rekonstrukcyjne przy murowanym ołtarzu znajdującym się na ścianie południowej oraz poddano konserwacji ściany boczne kaplicy tj. zachodnią i wschodnią wraz z gzymsem wieńczącym oraz ścianę północną wraz z arkadą wejściową. W ramach przeprowadzonych prac usunięto ze ścian wtórne warstwy przemalowań do najstarszej, zachowanej warstwy barwnej. Następnie wzmocniono strukturalnie miejsca rozwarstwień podłoża oraz uzupełniono ubytki. Końcowym elementem działań konserwatorskich było kolorystyczne scalenie ścian. Opracowania barwne zrekonstruowano w oparciu o pozostałości zachowanej oryginalnej kolorystyki przy jednoczesnym zachowaniu stylistycznej jednorodności wnętrza kaplicy.
Ołtarz znajdujący się w kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego zajmuje powierzchnię 65 m kw. Jest flankowany ścianami bocznymi z glifami okiennym, w pobliżu których znajdują się dwa putta trzymające kartusze. Po bokach ołtarza rozmieszczone są snycerskie elementy złocone. W zakres prac konserwatorskich weszły również figury aniołów wsparte na obłokach, które podtrzymują krucyfiks stanowiący centralną oś ołtarza. W ramach przeprowadzonych działań konserwatorskich usunięto wszystkie warstwy przemalowań, wzmocniono strukturalnie miejsca rozwarstwień podłoża oraz uzupełniono ubytki. Odtworzono liczne brakujące elementy sztukaterii oraz doklejono odłamane elementy. Złocone elementy snycerskie ołtarza po oczyszczeniu powierzchni i wzmocnieniu struktury drewna zostały poddane działaniom restauratorskim mającym na celu „podniesienie” polerów tak, by elementy te korespondowały z całością wystroju ołtarza. Końcowym elementem prac konserwatorskich było scalenie kolorystyczne ołtarza z wnętrzem kaplicy oraz montaż w otwory okienne dwóch zabytkowych witraży przedstawiających „Wizję św. Genowefy” oraz „Wizję św. Antoniego”.
Efektem końcowym zadania jest przywrócenie wartości artystycznych barokowego wystroju kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego oraz zabezpieczenie jej zabytkowej substancji.
Zdjęcia Rusłana Herman
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Zadanie współfinansowane w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej nad Polonią i Polakami za granicą w 2018 roku.
Prace konserwatorskie witraża „Matka Boża Królowa Aniołów” w Lwowskiej Katedrze Obrządku Łacińskiego, I etap
Ten największy witraż w katedrze, o powierzchni ponad 30 metrów kwadratowych, został poświęcony Matce Boskiej patronce katedry i archidiecezji lwowskiej. Znajduje się w oknie chóru muzycznego w zachodniej fasadzie katedry. Wykonany został prawdopodobnie przez pracownię Franza Mayera z Monachium w 1895 roku według projektu Teodora Axentowicza. Witraż wyróżnia się nie tylko rozmiarem, ale także żywą i bogatą kolorystyką.
Centralną część kompozycji witraża wyznacza postać Marii Panny Niepokalanie Poczętej stąpającej po półksiężycu wyłaniającym się z chmur. Postać Marii odziana jest w białą suknię i obszerny niebieski płaszcz. Maria ma złożone dłonie, jej głowa i spojrzenie skierowane są ku górze. Na jej ramiona spływają długie, falujące włosy, a głowę otacza świetlisty nimb. Za postacią Marii widnieje promienista gloria oraz mandorla z motywem kul i gwiazd. Ponad głową Marii widoczne są trzy uskrzydlone główki, u jej stóp przyklęka anioł w białej szacie i zielonym płaszczu, trzymający w dłoniach banderolę z napisem „Sancta Maria Regina Angelorum”. Z lewej strony asystuje Marii pięć aniołów w bogatych szatach, jeden z nich trzyma w dłoniach koronę. Z prawej strony znajduje się również pięć aniołów, jeden z nich podtrzymuje fioletową poduszkę z berłem. Poniżej głównej sceny przedstawiono herby Polski i Litwy.
W ramach pierwszego etapu prac przeprowadzono demontaż całego witraża, zamontowano oszklenia ochronne oraz oczyszczono okno witrażowe po jego zewnętrznej stronie.
Zdjęcia Robert Kędzielewski
Zdjęcia Andrzej Kazberuk
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Współorganizatorem zadania była Parafia Bazyliki Archidiecezjalnej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie.
Konserwacja drewnianego konfesjonału z XVIII w. w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego
Cztery zabytkowe, drewniane konfesjonały należą do wyposażenia katedry sprawionego z inicjatywy abpa Wacława Hieronima Sierakowskiego, metropolity lwowskiego obrządku łacińskiego. Zostały wykonane przez stolarzy i snycerzy lwowskich tj. Lisowskiego w roku 1776 oraz Pisaka i Seredyńskiego w latach 1777-1778. Mają bogatą dekorację ornamentalną (rocaille) oraz złocone rzeźby przedstawiające popiersia świętych i figurki aniołków. Ze względu na ciągłe użytkowanie pogorszeniu uległa ich sprawność techniczna oraz rozpoczął się proces niszczenia drewna. W ramach prac zrealizowanych w 2018 roku gruntownej konserwacji poddano pierwszy z czterech konfesjonałów, znajdujący się przy ścianie prawej nawy katedry lwowskiej. Konfesjonałowi przywrócono jego funkcje użytkowe oraz walory artystyczne.
Zdjęcie Paweł Sadlej
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Przygotowanie do druku katalogu rzeźby polskiej z XIX i 1 połowy XX wieku ze zbiorów Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki
Głównym celem zadania była redakcja naukowa haseł katalogowych dotyczących kolekcji rzeźby polskiej z XIX i pierwszej połowy XX wieku znajdującej się w zbiorach Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki. Na kolekcję składają się dzieła kilkudziesięciu polskich rzeźbiarzy związanych ze Lwowem pochodzeniem lub zamieszkaniem, rzeźby wykonane przez polskich artystów, ale nie mające określonej atrybucji oraz prace autorstwa rzeźbiarzy innych narodowości, których tematyka związana jest z Polską. Jest to zbiór mający duże znaczenie dla historii polskiej rzeźby. Znajdujemy w nim przykłady twórczości niemal wszystkich wybitniejszych artystów tworzących w XIX i pierwszej połowie XX wieku, takich jak Jakub Tatarkiewicz, Władysław Oleszczyński, Cyprian Godebski, Marceli Guyski, Teodor Rygier, Antoni Madeyski czy Wacław Szymanowski. Na szczególną uwagę zasługują duże zespoły prac dwojga artystów urodzonych i zmarłych we Lwowie -Tadeusza Barącza i Luny Amalii Drexlerówny, a także związanych ze Lwowem – Antoniego Popieli oraz Kazimiery Pajzderskiej.
Tematyka kolekcji obejmuje pojedyncze posągi, grupy rzeźbiarskie, portretowe popiersia i głowy osobistości historycznych oraz współczesnych, kompozycje będące modelami pomników oraz dzieła o tematyce rodzajowej. W ramach zadania poddano także technicznej korekcie materiał fotograficzny ilustrujący kolekcję. Rezultatem zadania jest przygotowanie do druku publikacji, która uzupełni stan wiedzy na temat polskiej spuścizny artystycznej pozostającej poza granicami kraju.
Zdjęcia Ilia Levin
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Prace konserwatorskie ołtarza bocznego Matki Boskiej w kościele pw. św. Ludwika w Krasławiu na Łotwie
Zbudowany w latach 1756–1767 kościół pw. św. Ludwika jest zabytkiem unikatowym zarówno pod względem historycznym jak i artystycznym. Został ufundowany przez właścicieli Krasławia – Platerów, którzy przeznaczyli go na siedzibę biskupów inflanckich. Kompleksowe prace konserwatorskie w krasławskim kościele finansowane przez stronę łotewską i polską (środki z funduszy Senatu RP oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego) są prowadzone od 2003 roku. W ich efekcie przywrócono pierwotną kompozycję monumentalnego ołtarza głównego, poddano renowacji obraz zatytułowany „Św. Ludwik wyrusza na wyprawę krzyżową” oraz odrestaurowano zabytkowe freski autorstwa Filippo Castaldiego.
Prace realizowane w 2018 roku miały na celu konserwację techniczną i estetyczną ołtarza bocznego noszącego wezwanie Matki Boskiej. Założeniem działań konserwatorskich było przywrócenie ołtarzowi jego pierwotnego, klasycystycznego wyglądu z pierwszej połowy XIX wieku, utraconego na skutek wielokrotnych przemalowań. Renowacji poddano także dwa obrazy umieszczone w ołtarzu przedstawiające Maryję z Dzieciątkiem, z których górny autorstwa Józefa Peszki (1767-1831) malowany jest na płótnie, a dolny ma formę ikony na desce.
Zdjęcia Tomasz Dziurawiec
Prace konserwatorskie sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA.
Prace konserwatorskie w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego – kaplica Chrystusa Ukrzyżowanego
Dzięki środkom finansowym z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymanym w ramach programu Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą możliwa była kontynuacja prac konserwatorskich w jednej z bocznych kaplic katedry lwowskiej noszącej wezwanie Chrystusa Ukrzyżowanego lub Jabłonowskich. W ramach kolejnego, trzeciego etapu prac zakończono konserwację osiemnastowiecznej polichromii Stanisława Stroińskiego na sklepieniu kaplicy, poddano zabiegom technicznym i estetycznym latarnię w kopule kaplicy oraz przeprowadzono konserwację sztukaterii pomiędzy gzymsami.
Rezultatem prac konserwatorskich było zahamowanie nieodwracalnego procesu niszczenia zabytkowej substancji kaplicy oraz przywrócenie wartości artystycznej jej barokowemu wystrojowi.
Zdjęcia Jan Wiłkojć
Drugim zadaniem realizowanym w kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego była konserwacja trzech zabytkowych witraż znajdujących się w otworach okiennych kaplicy. Dwa z nich zostały ufundowane w roku 1880 przez Genowefę i Antoniego Siberów, a wykonane przez pracownię Geylinga w Wiedniu. Witraże te przedstawiają „Wizję św. Genowefy” oraz „Wizję św. Antoniego”. W górnym oknie, będącym tłem dla krucyfiksu, znajduje się witraż o charakterze architektoniczno – ornamentalnym wykonany przez Aleksandra Owerczuka we Lwowie w latach 90. XX wieku. Rezultatem przeprowadzonych działań konserwatorskich było przywrócenie walorów estetycznych witraży oraz poprawa ich parametrów technicznych.
Zdjęcia Robert Kędzielewski
Zadania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Trzecim zadaniem realizowanym w kaplicy pw. Chrystusa Ukrzyżowanego w katedrze lwowskiej była konserwacja drewnianego, gotyckiego krucyfiksu, który stanowi centralną oś ołtarza głównego w kaplicy. Zadanie zostało sfinansowane ze środków Kancelarii Senatu w w ramach sprawowania opieki nad Polonią i Polakami za granicą.
Gotycki krucyfiks przywieziono do katedry lwowskiej z Krakowa w 1473 roku i umieszczono na belce tęczowej kościoła. W 1775 roku został wkomponowany w tworzony wówczas ołtarz w kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego. Prawdopodobnie w tym okresie został również ozdobiony srebrzonymi i pozłacanymi blachami, które mają wyraźnie barokowy charakter. Polichromowana rzeźba Chrystusa wykonana jest z drewna lipowego. Dębowy krzyż został w XVIII wieku obity srebrzoną blachą miedzianą. Z tego okresu pochodzą miedziane, złocone dodatki takie jak korona cierniowa, perizonium, spływy krwi wiszące na gwoździach rąk i stóp oraz mosiężna polerowana gloria. Wymiary krucyfiksu wynoszą 6,6 m wysokości oraz 3,9 m szerokości.
Zdjęcia Jan Wiłkojć
Zadanie współfinansowano ze środków Kancelarii Senatu RP.
Współorganizatorem prac konserwatorskich w kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego była Parafia Bazyliki Archidiecezjalnej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie.
Prace konserwatorskie przy grobowcu oo. Karmelitów na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie
Grobowiec wykonany z wapienia porowatego znajduje się w polu nr 2 przy jednej z głównych alei Cmentarza Łyczakowskiego. Został wzniesiony w 1881 roku przez firmę kamieniarską Leopolda Schimsera. Są w nim pochowani członkowie lwowskiego konwentu przy kościele p.w. św. Michała Archanioła m.in. zakonnicy sprawujący wysokie urzędy zakonne, naukowcy, bracia konwersi i pełniący funkcje służebne oraz klerycy. W sumie w grobowcu pochowanych jest 25 osób, w tym Henryk Kopestyński (zm. 1881) spowiednik arcybiskupów lwowskich; Walerian Wierzbicki (zm. 1886) przeor w Sąsiadowicach i sekretarz prowincji lwowskiej; Hieronim Kolabiński (zm. 1892) przeor lwowski i prowincjał; Wiktor Putanowicz (zm. 1893) przeor lwowski; Ludwik Zieliński (zm. 1898) historyk zakonu, przeor kilku konwentów prowincji lwowskiej, Marian Spolski (zm. 1902) przeor krakowski, prowincjał prowincji galicyjskiej; Stanisław Grigliak (zm. 1903) przeor lwowski; Feliks Kostański (zm. 1907) przeor w Rozdole i Sąsiadowicach; Alfons Giercuszkiewicz (zm. 1917) historyk karmelitów w Polsce i na Litwie, przeor w Bołszowcach i Rozdole; Anioł Zięba (zm. 1934) filolog starożytny i biblista oraz Felicjan Łysakowski (zm. 1881) snycerz.
Grobowiec oo. Karmelitów jest unikalnym i jednym z piękniejszych wśród grobowców zakonnych obrządku łacińskiego. Zachwyca swoją monumentalnością oraz harmonią form architektonicznych i rzeźbiarskich. W wyniku przeprowadzonych działań remontowo-konserwatorskich grobowiec odzyskał swój pierwotny wygląd i stał się doskonałym przykładem kamieniarstwa lwowskiego końca XIX wieku.
Zdjęcia Anna Sztymelska-Karczewska
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Zadanie zrealizowano przy wsparciu finansowym Zakonu Braci Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel – Zakon OO. Karmelitów, Prowincja z siedzibą w Krakowie.
Inwentaryzacja kolekcji rzeźb polskich i z Polską związanych w zbiorach Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki
Cała kolekcja rzeźby polskiej w zbiorach Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki liczy około tysiąca obiektów. Zadanie dotyczyło jej części tj. dzieł polskich artystów i z Polską związanych pochodzących z XIX i pierwszej połowy XX wieku. Na zespół ten składają się dzieła kilkudziesięciu polskich rzeźbiarzy związanych ze Lwowem pochodzeniem lub zamieszkiwaniem. W kolekcji znalazły się także rzeźby wykonane przez polskich artystów, ale nie mające określonej atrybucji oraz kilka dzieł autorstwa rzeźbiarzy innych narodowości, których tematyka związana jest z Polską. Kolekcja tworzy zespół mający duże znaczenie dla historii polskiej rzeźby. Znajdujemy wśród niej przykłady twórczości niemal wszystkich wybitniejszych polskich artystów tworzących w XIX i pierwszej połowie XX wieku takich jak Jakub Tatarkiewicz, Władysław Oleszczyński, Cyprian Godebski, Marceli Guyski, Teodor Rygier, Antoni Madeyski czy Wacław Szymanowski. Na szczególną uwagę zasługują duże zespoły prac dwojga artystów urodzonych i zmarłych we Lwowie – Tadeusza Barącza i Luny Amalii Drexlerówny, a także związanych ze Lwowem – Antoniego Popieli oraz Kazimiery Pajzderskiej. Tematyka kolekcji obejmuje zarówno pojedyncze posągi i grupy rzeźbiarskie, jak portretowe popiersia i głowy osobistości historycznych i współczesnych, a także kompozycje będące modelami pomników i dzieła o tematyce rodzajowej.
Zebrany materiał fotograficzny oraz oraz informacje i ustalenia ustalenia stanowią ważne źródło wiedzy dla badaczy polskiej rzeźby tego okresu. Uzupełniają stan wiedzy na temat polskiej spuścizny artystycznej pozostającej poza granicami kraju, przeważnie nieznanej badaczom oraz mało dostępnej jako przedmiot badań naukowych.
Zdjęcia Ilia Levin
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Partnerem zadania była Lwowska Narodowa Galeria Sztuki im. Borysa Woźnickiego.
Przygotowanie do druku katalogu portretów osobistości polskich ze zbiorów Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki
Celem zadania było merytoryczne opracowanie haseł do katalogu prezentującego kolekcję portretów osobistości polskich i z Polską związanych w zbiorach Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki oraz w jej oddziałach w Olesku i Złoczowie. Katalog obejmuje blisko 1600 portretów wykonanych techniką olejną na płótnie. Pod względem czasowym kolekcja obejmuje portrety powstałe w okresie od drugiej połowy wieku XVI do roku 1939 . Autorami są malarze tworzący na terenach historycznie wchodzących w skład pierwszej Rzeczypospolitej. Niewielka część portretów została wykonana przez malarzy obcych działających w Polsce lub została zamówiona za granicą.
Hasła w katalogu uszeregowano alfabetycznie według nazwisk sportretowanych. Wizerunki osób nieokreślonych zamieszczono na końcu w układzie chronologicznym. Każdej pozycji katalogu odpowiada barwna fotografia portretu co stanowi nieocenioną wartość katalogu. Tekst katalogu został przetłumaczony na język ukraiński, aby poszerzyć grono jego odbiorców. Rezultatem zadania jest naukowe opracowanie tej bardzo cennej pod względem artystycznym i historycznym kolekcji oraz jej przygotowanie do publikacji.
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Prace konserwatorskie w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego
W ramach środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą) przeprowadzono drugi etap prac w kaplicy pw. Chrystusa Ukrzyżowanego (Jabłonowskich) polegający na działaniach technicznych przy zabytkowej polichromii S. Stroińskiego. Wykonano zastrzyki podtynkowe na powierzchni 318 m kw. sklepienia kaplicy. Były to pilne prace, gdyż części tynków kopuły groziło odpadnięcie. Dotyczyło to głównie tych fragmentów polichromii, która znajdowała się na styku z nawą katedry i narażona była w przeszłości na długotrwałe zamakanie, będące wynikiem zarekwirowania miedzianego pokrycia dachu przez władze austriackie w roku 1914 (blacha na dach powróciła dopiero w 1923 roku). Tynki w tym obszarze trzymały się wątku punktowo, a ich zabezpieczenie było kwestią priorytetową.
Dzięki pozyskaniu dodatkowych środków finansowych z Kancelarii Senatu RP przeprowadzono częściową konserwację zabytkowej polichromii Stanisława Stroińskiego na sklepieniu kaplicy pw. Chrystusa Ukrzyżowanego.
Drugim elementem prac w katedrze lwowskiej w ramach dofinansowania z MKiDN było opracowanie projektu wykonawczego oświetlenia wnętrza kaplicy pw. Najświętszego Sakramentu (Wiśniowieckich) w celu lepszego wyeksponowania rezultatów kompleksowej renowacji tej kaplicy. Opracowanie dotyczyło modernizacji i rozbudowy istniejących źródeł światła, a także budowy układu sterowania dla instalacji nowego oświetlenia i iluminacji wnętrza kaplicy.
zdjęcia Jan Wiłkojć
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Zadanie współfinansowano ze środków Kancelarii Senatu RP .
Konserwacja witraża w prezbiterium Katedry Lwowskiej Obrządku Łacińskiego
Celem zadania było zakończenie konserwacji witraża z przedstawieniem Matki Boskiej Ostrobramskiej, Pana Jezusa Ubiczowanego oraz świętych patronów Polski znajdującego się w prezbiterium lwowskiej katedry obrządku łacińskiego. Witraż wykonany według projektu Jana Matejki przez Tomasza Lisiewicza, zrealizowany został prawdopodobnie przez pracownię Franza Mayera z Monachium w 1896 roku.
W drugim etapie prac konserwatorskich odrestaurowano górną część witraża, zawierającą dwanaście prostokątnych kwater oraz dwie zwieńczone ostrym łukiem, a także najwyższą kwaterę w kształcie trójliścia.
Kwatery witraża przedstawiają postacie świętych, z lewej strony Józafata Kuncewicza, a z prawej strony królewicza Kazimierza. Św. Józafat odziany jest w szaty biskupie oraz bogatą kapę z kapturem. W prawej dłoni dzierży pastorał zwieńczony wizerunkiem dwugłowego węża, w lewej halabardę skierowaną ostrzem do dołu. U stóp świętego widoczna jest banderola z napisem S Josaphat. Królewicz Kazimierz ubrany jest w bogate szaty królewskie – złocistoczerwony płaszcz lamowany gronostajowym futrem, czerwone buty z motywem złotego krzyża, na uniesionej ku górze głowie królewicza widoczny jest czerwony biret. W prawej dłoni święty trzyma dokument z inskrypcją w języku łacińskim, z lewej strony postaci widoczna jest kwitnąca biała lilia. U stóp świętego znajduje się banderola z napisem S Kasimiru. Ponad postaciami świętych znajdują się ozdobne inicjały z lewej IHS, z prawej M wpisane w geometryczne i roślinne motywy. Ponad inicjałem IHS ukazano półpostaciowo Jezusa Ubiczowanego, odzianego w szkarłatny płaszcz z trzciną w dłoni i koroną cierniową na głowie. Ponad symbolem M przedstawiono wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej. Obie postacie otoczone są złocistymi promieniami, aureola w okół głowy Jezusa ma kształt serca. W wieńczącej witraż trójlistnej kwaterze widnieje złocisty kielich otoczony żółtymi promieniami na niebieskim tle. Wszystkie postacie i herby umieszczone są na płaskim ,,dywanowym” tle w zróżnicowanych odcieniach barwy niebieskiej, ozdobionym szarozielonym roślinnym motywem.
zdjęcia Robert Kędzielewski
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Prace konserwatorskie w kościele rzymskokatolickim p.w. Wniebowzięcia NPM w Kopyczyńcach na Ukrainie
Celem zadania było zakończenie prac konserwatorskich w kościele rzymskokatolickim w Kopyczyńcach na Ukrainie, w którym od kilku lat realizowano działania zmierzające do utrwalenia i zabezpieczenia jego zabytkowej substancji. Rezultatem przeprowadzonych prac jest restauracja czterech płycin dekorowanych płaskorzeźbionym ornamentem i rozetami znajdujących się na ścianach bocznych nawy głównej kościoła. Każda z płycin składa się z pięciu rozet kwiatowych, w trzech rodzajach, otoczonych ornamentem plecionkowym. Płyciny obramione są prostokątnie profilowaną listwą dekorowaną wolimi oczami. Wszystkie dekoracje wykonane zostały w technice odlewu gipsowego. W ramach prac konserwatorskich usunięto mechanicznie zanieczyszczenia oraz łuszczące się pobiały i zachlapania zaprawami tynkarskimi. Wykonano również formy silikonowe fragmentów wymagających zrekonstruowania. Dekoracjom przywrócono pierwotny, jasnobeżowy kolor oraz przeprowadzono renowację warstwy pozłotniczej z brązu pozłotniczego w tłach płycin.
zdjęcia Bartosz Markowski
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Prace konserwatorskie w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego kaplica Chrystusa Ukrzyżowanego (Jabłonowskich), I etap
Kaplica Chrystusa Ukrzyżowanego powstała w II połowie XVIII wieku, jej fundatorką była księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska, stąd druga nazwa kaplicy. Wnętrze kaplicy zdobi polichromia Stanisława Stroińskiego oraz dekoracja stiukowa autorstwa Jana Obrockiego. W barokowym ołtarzu kaplicy znajduje się gotycki krucyfiks zdobiący niegdyś tęczę bazyliki oraz dwa obrazy przedstawiające Matkę Bożą i Pietę z XVII wieku. Do 1946 roku w nastawie ołtarzowej spoczywał relikwiarz bł. Jakuba Strzemię zwanego „ojcem i stróżem diecezji”, niestrudzonego obrońcy Kościoła polskiego. Ostatni przedwojenny arcybiskup Lwowa, ks. Eugeniusz Baziak, zmuszony do opuszczenia swej archidiecezji, zabrał z sobą relikwie bł. Jakuba, które spoczęły najpierw w katedrze tarnowskiej, potem w konkatedrze w Lubaczowie (gdzie po II wojnie światowej przeniesiono stolicę arcybiskupów lwowskich), a następnie złożono je, jako depozyt, w skarbcu katedry na Wawelu. W roku 2009 metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz podjął decyzję o przekazaniu na powrót relikwii bł. Jakuba Strzemię do katedry lwowskiej. Znajdują się one obecnie w ołtarzu głównym. Błogosławiony Jakub jest współpatronem archidiecezji lwowskiej i krakowskiej prowincji franciszkanów. Wzdłuż ścian kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego znajdują się pomniki nagrobne metropolitów lwowskich: abpa Wacława Hieronima Sierakowskiego, abpa Ferdynanda Onufrego Kickiego oraz abpa św. Józefa Bilczewskiego – wybitnego pasterza i reformatora Kościoła Lwowskiego, uczonego, kanonizowanego w roku 2005.
Kaplica pw. Chrystusa Ukrzyżowanego jest kolejną kaplicą katedry lwowskiej, w której realizowany jest kompleksowy program konserwatorski zmierzający do przywrócenia jej pierwotnego wyglądu. Z uwagi na duży zakres zaplanowanych działań obejmujący malowidła naścienne, sztukaterie oraz restaurację ołtarza głównego, prace konserwatorskie zostały rozłożone na okres kilku lat. W pierwszym etapie działań konserwatorskich zrealizowanych w 2015 roku przeprowadzono inwentaryzację fotograficzną stanu zachowania kaplicy oraz poddano zabiegom technicznym i konserwatorskim część zabytkowych malowideł autorstwa S. Stroińskiego na sklepieniu kaplicy, które były przemalowywana i poprawiane w technikach kazeinowych, co zupełnie zmieniło jej pierwotne założenia. Autorskiej polichromii zachowało się zaledwie trzydzieści procent. W owalnej kopule kaplicy znajdują się malowidła z przedstawieniami Boga Ojca adorowanego przez anioły, miedzianego węża, Adoracji Baranka, pokłonu pasterzy, personifikacje Sprawiedliwości, Męstwa, Wiary i Prawdy oraz przedstawienie Gołębicy Ducha Świętego. W latarni kaplicy znajduje się Oko Opatrzności. Malowidła wymagały przede wszystkim utrwalenia, aby powstrzymać proces ich osypywania się oraz usunięcia przemalowań na całej powierzchni (ok. 318 m.kw.)
W ramach zadania przeprowadzono również demontaż dwóch zabytkowych witraży z 1880 roku przedstawiających wizję św. Genowefy i wizję św. Antoniego. Wymagały one podjęcia pilnych działań ze względu na występujące uszkodzenia szkieł oraz konieczność uszczelnienia otworów okiennych kaplicy. Witraże zostały zabezpieczone i zmagazynowane, a w ramy okienne wstawiono szkło ochronne.
zdjęcia Aleksy Łoziński
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Prace konserwatorskie i restauratorskie witraża „Matka Boska Ostrobramska, Pan Jezus Ubiczowany oraz święci patroni Polski” w prezbiterium Lwowskiej Katedry Obrządku Łacińskiego
Witraż wypełnia duże, wąskie okno w południowej ścianie zamykającej prezbiterium. Otwór okienny dzieli w pionie biegnące przez całą jego wysokość kamienne laskowanie, a w poziomie dzieli je na dwie części ażurowy, kamienny maswerk. Witraż składa się z dwudziestu prostokątnych pól oraz czterech zakończonych ostrym łukiem. W pierwszym etapie prac konserwatorskich przeprowadzonych w 2015 roku odrestaurowano dolną połowę witraża, zawierającą osiem dużych kwater oraz dwa zwieńczone ostrym łukiem. Przedstawia ona klęcząca i składająca dłonie do modlitwy postać fundatora, Jerzego Dunina-Borkowskiego odzianego w ciemnoczerwony płaszcz lamowany szarym futrem. Po prawej stronie u dołu ukazano herb rodowy fundatora Łabędź. W dolnej części tarczy herbowej widoczny jest napis: ,,Podług rysunku ś.p. mistrza Jana Matejki malował Tomasz Lisiewicz. Krakowiec 1894.”Ponad głową fundatora i herbem, przez całą szerokość okna przebiega jasna, szeroka banderola z napisem: ,,Geor comes Dunin Borkowski.”
Powyżej w witrażu ukazane są dwie duże postacie; z lewej strony błogosławionego Jana z Dukli, z prawej św. Jerzego. U stóp każdej postaci widnieje duży napis na jasnym tle: ,,B JOANNES D” oraz ,,S GEORGIUS”. Błogosławiony Jan z Dukli przedstawiony jest w brązowym habicie przewiązanym sznurem z węzłami oraz sandałach, ze wzniesionymi ku górze rękoma. Głowę z widoczną tonsurą otacza złocista aureola. Święty Jerzy prezentuje się w rycerskiej zbroi, w kolczudze, kopią trzymaną oburącz przebija łeb smoka, wijącego się pod stopami. Głowę świętego również otacza złocista aureola. Ponad postaciami widoczne są herby Lwowa i Wilna.
Wszystkie postacie i herby umieszczone są na płaskim ,,dywanowym” tle w zróżnicowanych odcieniach barwy niebieskiej, ozdobionym szarozielonym roślinnym motywem. Pomimo, iż w witrażu nie użyto bogatej palety odcieni, gama barw jest żywa i ciepła.
Witraż od chwili pierwotnego montażu w 1896 roku do konserwacji był jedyną przegrodą okienną chroniącą wnętrze katedry przed czynnikami atmosferycznymi. Jednocześnie sam witraż był przez ponad stulecie na ich działanie narażony. Celem przeprowadzonych prac konserwatorskich było przywrócenie pierwotnej estetyki witraża, poprawa jego technicznych parametrów oraz zabezpieczenie witraża przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych takich jak opady, promieniowanie słoneczne i parcie wiatru.
Zdjęcia Robert Kędzielewski
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Kościół św. Ludwika w Krasławiu na Łotwie prace konserwatorskie ołtarza głównego, III etap
w 2015 roku zespół konserwatorów przeprowadził działania techniczne na prawej stronie ołtarza oraz konserwację estetyczną jego dolnej części od poziomu podłogi do górnego gzymsu nad kolumnami. Zakres przeprowadzonych prac objął 70 m. kw. powierzchni. Był to ostatni etap prac przy restauracji zabytkowego ołtarza.
W dniu 1 grudnia 2015 roku miało miejsce uroczyste oddanie prac konserwatorskich w kościele pw. św. Ludwika w Krasławiu. Ambasador RP w Rydze Ewa Dębska dokonała wręczenia odznaczeń Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP osobom zaangażowanym w projekt renowacji kościoła krasławskiego. Brązowy medal „Zasłużony kulturze polskiej Gloria Artis” otrzymał proboszcz parafii św. Ludwika w Krasławiu, ks. Edward Woroniecki, odznaki honorowe „Bene Merito” za zasługi na rzecz wzmacniania pozycji Polski na arenie międzynarodowej zostały wręczone Kierownikowi Łotewskiej Państwowej Inspekcji Ochrony Zabytków Jurisowi Dambisowi, inspektor Łatgalskiego Oddziału Łotewskiej Państwowej Inspekcji Ochrony Zabytków Dzintrze Bukevičy oraz konserwatorowi zabytków z Polski Tomaszowi Dziurawcowi.
Realizacja trwającego w sumie 12 lat projektu, możliwa była dzięki zaangażowaniu polskich i łotewskich instytucji państwowych oraz osób indywidualnych z obu krajów. W ramach największego, jak dotychczas, wspólnego projektu z zakresu zachowania dziedzictwa kulturowego odrestaurowano barokowy ołtarz główny, obraz ołtarzowy „Św. Ludwik wyrusza na wojnę krzyżową”, który na podstawie szkicu Jana Matejki został w 1884 r. namalowany przez jego uczniów, a także fresk ołtarzowy namalowany przez Filippo Castaldi w latach 60. XVIII wieku.
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dokumentacja fotograficzna obrazów polskich znajdujących się w Olesku i Złoczowie – oddziałach Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki
Na sfotografowaną kolekcję składają się podobizny królów polskich, bohaterów narodowych, wielkich hetmanów i marszałków koronnych, prymasów i biskupów kościoła katolickiego oraz duchownych cerkwi grekokatolickiej i kościoła ormiańskiego. Bogato reprezentowane są portrety członków rodzin polskiej arystokracji takich jak Lubomirscy, Potoccy i Rzewuscy. Znaczną część portretów stanowią portrety kobiet, przede wszystkim żon ważnych osobistości i arystokratek. Pod względem artystycznym kolekcja jest bardzo zróżnicowana. Są w niej portrety autorstwa wybitnych malarzy np. Loius de Silvestre czy Marcello Bacciarelli, ale również przeciętne wizerunki. W ramach zadania wykonano 457 zdjęć (w tym odwrocia obrazów), do których opracowano 300 kart inwentaryzacyjnych zawierających informacje biograficzne na temat osoby sportretowanej, informacje o malarzu (jeśli jest znany), wymiary obrazu, napisy znajdujące się na licach lub odwrociach obrazów oraz numery inwentarzowe wraz z informacją o miejscu przechowywania portretu. Zebrany materiał fotograficzny posłuży do planowanej publikacji katalogu zatytułowanego „Portrety osobistości polskich w zbiorach Lwowskiej Galerii Sztuki”, który wzbogaci materiał ikonograficzny dotyczący dziejów Polski od XVI do XIX wieku.
Współorganizatorem zadania był Lwowska Narodowa Galeria Sztuki, która udostępniła swoje zbiory muzealne w Olesku i Złoczowie.
Zdjęcia Illya Levin
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.