Projekt badawczy Polszczyzna odziedziczona jako język potencjalnie zagrożony

Raport autorstwa dr hab. Ewy Lipińskiej, Igi Dudek oraz Dominiki Tokarz z Pracowni Badań Języka i Kultury Polonii (Instytut Glottodydaktyki Polonistycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego) jest efektem badań, których głównym celem była próba uzyskania odpowiedzi na pytanie: „Dlaczego, przebywając na emigracji, rodzice nie posyłają swoich dzieci do polskich/polonijnych szkół?”

Badanie, w którym wzięło udział 100 osób, przeprowadzono w czerwcu 2021 r. on-line (restrykcje pandemiczne uniemożliwiły przeprowadzenie badań na żywo). Anonimowa rekrutacja odbyła się przez grupy społecznościowe.

Jak piszą autorki raportu we wstępie „Wydaje się, że jednym z czynników, który przyczynia się do stopniowego zanikania polszczyzny w części środowisk emigracyjnych, jest rezygnacja rodziców z posyłania swoich dzieci do szkół polskich/polonijnych. Mimo iż nauka w nich jest uszczuplona czasowo i programowo, są to miejsca, gdzie kontakt z językiem odziedziczonym jest żywy, regularny, obejmujący nie tylko mówienie, ale i inne kompetencje, pozwalający na opanowanie standardowej odmiany języka. Tego nie może zapewnić dom, nawet przy dużych staraniach osób dorosłych. Jednak całe rzesze dzieci nie korzystają z takiej możliwości. Jaka jest tego przyczyna?”

Próbę odpowiedzi na postawione pytanie można znaleźć w przeprowadzonych badaniach. Zachęcamy do zapoznania się z tym niezwykle ciekawym opracowaniem.

Raport z projektu badawczego „Polszczyzna odziedziczona jako język potencjalnie zagrożony”



POLSKA JEST BLISKO – KURS EDUKACJI ZDALNEJ

Projekt, który trwał od 6.09. do 15.11.2020 miał na celu doskonalenie zawodowe nauczycieli szkół polonijnych i polskich za granicą w zakresie nauczania  zdalnego, które z powodu pandemii, zdominowało edukację szkolną w 2020 roku. Zadanie dotyczyło w głównej mierze nauczania młodszych uczniów, z którymi praca w formule e-learningu jest największym wyzwaniem ze względu na możliwości rozwojowe tej grupy odbiorów.

W ramach projektu przeprowadzono cykl szkoleń online (łącznie 36 godz. zajęć) poświęconych zagadnieniom nauczania zdalnego oraz rozwojowi dziecka w dobie edukacji cyfrowej.

Nauczyciele szkół polonijnych i polskich za granicą, którzy zgłosili się do udziału w warsztatach reprezentowali 21 ośrodków szkolnych  z  9 krajów: Francja, Katar, Kazachstan, Litwa, Niemcy, Norwegia, Republika Południowej Afryki, Stany Zjednoczone, Ukraina.

Rezultatem projektu jest opracowanie 15 scenariuszy lekcyjnych wraz z komentarzem metodycznym, dotyczącym ich realizacji w formule e-learningu. Scenariusze zawierają konspekt dla nauczyciela i kartę pracy ucznia, a w niektórych przypadkach dodatkowe karty pracy i ćwiczenia do konspektu.

Zachęcamy do pobrania scenariuszy z zakładki, która jest poniżej.

Zapraszamy na naszą stronę na Facebooku

DO UDZIAŁU W PROJEKCIE ZAPRASZALI

prof. Władysław Miodunka – Katedra Języka Polskiego Jako Obcego Wydziału Polonistyki UJ

prof. Jerzy Zdrada – Prezes Stowarzyszenia Oświaty i Kultury Polskiej
dr Jolanta Tatara – Prezydent Kongresu Oświaty Polonijnej

Projekt „Polska jest blisko” jest adresowany do nauczycieli, kadry zarządzającej oraz rodziców uczniów szkół polskich za granicą, którzy pragną rozwijać, ale przede wszystkim na nowo definiować i wykorzystywać swoje umiejętności psychologiczne, pedagogiczne i metodyczne w kontekście nauczana zdalnego i edukacji online.

Projekt w całości jest poświęcony edukacji cyfrowej młodszych uczniów, z którymi praca w formule e-learningu jest największym wyzwaniem ze względu na możliwości rozwojowe tej grupy odbiorów (uwaga, koncentracja, samodzielność działania z wykorzystaniem edukacyjnych narzędzi elektronicznych, współpraca z rodzicami).

W ramach projektu zaplanowano cykl szkoleń, których celem jest przede wszystkim zaspokojenie bieżących potrzeb nauczycieli w zakresie efektywnego funkcjonowania w zdalnej rzeczywistości zawodowej oraz w sferze wirtualnych kontaktów z rodzicami i młodszymi uczniami. Spotkania online obejmują zagadnienia z zakresu psychologii i pedagogiki (rozwój i wychowanie dziecka w dobie edukacji cyfrowej, rola książki i domu w czasie dominacji środków elektronicznych), neurobiologii (wpływ technologii na rozwój dziecka – szanse i zagrożenia), metodyki nauczania/uczenia się (efektywne lekcje online z młodszymi uczniami, także dziećmi z niepełną znajomością polszczyzny, lekcje muzealne, wspierające kształcenie językowe i historyczne dzieci), edukacji cyfrowej (możliwości cyfrowych narzędzi do nauczania/uczenia się, bezpieczeństwo w Internecie, prawa autorskie i etykieta językowa w sieci).

Komplementarną częścią projektu są nowoczesne materiały edukacyjne, odwołujące się do „Podstawy programowej dla uczniów polskich uczących się za granicą“ (MEN, Warszawa 2010). Stanowią one komplet 15 rozbudowanych projektów lekcji z pełnym komentarzem metodycznym, dotyczącym ich realizacji w formule e-learningu wraz z gotowymi zadaniami/ćwiczeniami do wykorzystania w pracy z dziećmi.

Dominika Bucko

dr, pracuje w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół nauczania wspomaganego komputerowo, strategii wybieranych przez uczących się oraz podejścia zorientowanego na działanie w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Brała udział w realizacji dwóch międzynarodowych grantów unijnych – „SpeakApss. Oral production and interaction in foreign language through ICT tools” oraz „SpeakApps2″. Jest współautorką podręcznika „Po polsku po Polsce” i materiałów dostępnych na stronie o tym samym tytule. Egzaminator i autor zadań certyfikatowych. W latach 2016 – 2019 koordynowała działania Sieci wspomagania i samokształcenia dla nauczycieli uczących dzieci cudzoziemskie oraz powracające z zagranicy, jest także współautorką „Programu nauczania dla oddziału przygotowawczego”. W roku 2018 prowadziła  warsztaty pn. Innowacyjne kształcenie pokolenia polonijnego – warsztaty metodyczne dla nauczycieli polonijnych. Dzięki dzieciom (i razem z nimi) może godzinami spacerować po lesie i górach, jeździć na rowerze i grać w gry planszowe.

Aneta Bulanda-Pawełek

Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku Pedagogika społeczno-opiekuńcza oraz Akademii „Ignatianum” na kierunkach: Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna oraz Pedagogika resocjalizacyjna. Od 2012 roku związana z krakowskimi placówkami „Sternika”. Najpierw jako nauczyciel w przedszkolu, potem jako nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej w klasach 1-3 oraz wychowawca.

Agata Front

Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Współtworzyła portal Scena Myśli, pełniąc rolę redaktora działu kulturalnego. Pracowała również jako specjalista ds. promocji w firmie projektującej elektronikę, jako nauczyciel w szkole oraz grafik w studiu reklamy. Obecnie spełnia się w Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Kontynuując pasję z dzieciństwa i lat późniejszych, dużo rysuje. Do tej pory zilustrowała opowiadanie Małgorzaty Wieczorek pt. „Tim i Ben”, podręcznik do nauki czytania dla dzieci dwujęzycznych pt. „Czytam, bo lubię! / I read and I like it!” oraz podręcznik do nauki j. hiszpańskiego dla studentów napisany przez Martę Wicherek. Stworzyła także ilustracje do zbioru opowiadań będących owocem projektu „Magia wartości. Historie o tym, co ważne”.

Kalina Haniak

Absolwentka Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie i Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie studiowała filologię polską o specjalności nauczycielskiej oraz nauczanie języka polskiego jako obcego i drugiego. W czasie studiów brała udział w różnych projektach poświęconych edukacji dwujęzycznej, a w ostatnim roku nauki odbyła półroczną praktykę jako akademicki nauczyciel języka polskiego na Uniwersytecie w Oslo. Od trzech lat jest nauczycielem języka polskiego w międzynarodowej dwujęzycznej szkole podstawowej w Krakowie. Od 2016 roku współpracuje również z Narodową Agencją Wymiany Akademickiej, przygotowując zadania do testów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego dostosowanych do potrzeb dzieci i młodzieży.

Władysław T. Miodunka

profesor zwyczajny w Katedrze Języka Polskiego jako Obcego na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Językoznawca specjalizujący się w badaniach języka polskiego w świecie, bilingwizmu polsko-obcego i w badaniach z zakresu glottodydaktyki polonistycznej. Od 1973 r. zajmuje się nauczaniem polszczyzny jako języka obcego i drugiego w Polsce i w świecie. Jest autorem wielu prac naukowych z tego zakresu oraz redaktorem serii podręczników i rozpraw naukowych z zakresu glottodydaktyki polonistycznej. W latach 2003 – 2016 r. kierował pracami Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Członek Rady Języka Polskiego. Twórca krakowskiej szkoły glottodydaktyki porównawczej.

Agnieszka Rabiej

dr, adiunkt w Katedrze Języka Polskiego jako Obcego UJ. W swojej pracy badawczej zajmuje się akwizycją języków oraz dydaktyką wielojęzyczności dzieci i dorosłych. Autorka artykułów naukowych z zakresu dydaktyki języka polskiego jako drugiego/obcego, programów nauczania oraz serii podręczników do nauki JPJ2 (Lubię polski! 2009, 2010, 2011; Program nauczania języka polskiego jako języka dziedziczonego 2012; Programy do nauczania JPJO dla poziomów A1-C2 2011 [współautor]; 40 koncepcji dobrych lekcji 2011 [współred.]; Czytam, bo lubię! 2016 [współautor]). Wykładowca języka i kultury polskiej w Trinity College w Dublinie (2003-2005). Ekspert MEN w pracach nad podstawą programową dla szkół polskich za granicą (2009). Zastępca dyrektora Szkoły Języka i Kultury Polskiej UJ (2012-2014).

Jolanta Tatara

prezydent Kongresu Oświaty Polonijnej, doktor nauk pedagogicznych, w latach 2000 – 2014 dyrektor Polskiej Szkoły im. Jana Pawła II w Lemont, od 1993 r. związana z Chicago Public School, gdzie pracuje z uczniami dwujęzycznymi o specjalnych potrzebach edukacyjnych; członek Board of Directors American Teachers Association, członek Komisji Oświatowej Kongresu Polonii Amerykańskiej, członek Rady Oświaty Polonijnej przy Ministrze Edukacji Narodowej, wieloletnia aktywistka na rzecz szkolnictwa polskiego za granica.

Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w ramach konkursu „Organizowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli prowadzących nauczanie języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej oraz innych przedmiotów nauczanych w języku polskim za granicą w 2020 roku”

Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ jest wiodącym ośrodkiem, zajmującym się metodyką nauczania języka polskiego jako obcego i drugiego. Pracownicy Centrum prowadzą szkolenia metodyczne wśród nauczycieli języka polskiego na całym świecie oraz byli pionierami wprowadzania do nauczania obcokrajowców języka polskiego metody komunikacyjnej. Obecnie, jako pierwsi, opracowali podstawy metodyczne nauczania polskiego metodą zadaniową, nakierowaną nie tylko na komunikowanie się, ale też na działanie. W ślad za liczącymi się publikacjami z zakresu metodyki nauczania autorstwa pracowników Centrum powstają też podręczniki oraz pomoce dydaktyczne do nauki języka polskiego jako obcego i drugiego. Centrum oraz wchodząca w jago skład Szkoła Języka i Kultury Polskiej od prawie pięćdziesięciu lat organizuje semestralne oraz wakacyjne (Szkoła Letnia) kursy języka i kultury polskiej dla obcokrajowców.

Kongres Oświaty Polonijnej to samorządna organizacja przedstawicielska oświatowych środowisk polonijnych i polskich poza granicami kraju, której celem jest dbałość o zapewnienie oświacie polonijnej należnych jej praw, statusu i środków. Działa od 2011 roku i skupia obecnie pond 50 organizacji z całego świata. Głównym celem KOP-u jest koordynacja różnorodnych przedsięwzięć na rzecz promocji języka i kultury polskiej oraz budowania spójnego i atrakcyjnego systemu oświaty dla młodego pokolenia Polaków żyjących za granica.


1. Dominika Bucko – Kogo można spotkać w „Zaczarowanej zagrodzie” (klasa II)

Pliki do pobrania:

2. Dominika Bucko – Poznajemy miasto Kraków (klasa III)

Pliki do pobrania:

3. Dominika Bucko – Zapraszamy do lasu (klasa II)

Pliki do pobrania:

4. Dominika Bucko – Witaj w świecie nauki (klasa III)

Pliki do pobrania:

5. Dominika Bucko – Na straganie (klasa I)

Pliki do pobrania:

1. Aneta Bulanda-Pawełek – Kogo widzą moje oczy? (klasa III)

Pliki do pobrania:

2. Aneta Bulanda-Pawełek – Zabawa w podchody (klasa II)

3. Aneta Bulanda-Pawełek – Opowieść w obrazkach, czyli o komiksie i rodzajach zdań (klasa III)

4. Aneta Bulanda-Pawełek – W 90 minut dookoła świata (klasa II)

5. Aneta Bulanda-Pawełek – Na górskich szlakach (klasa III)

1. Kalina Haniak – Cześć, jak masz na imię? (klasy IV-VI)

2. Kalina Haniak – Mój dom (klasy IV-VI)

3. Kalina Haniak – „Szlachetne zdrowie…” (klasy IV-VI)

4. Kalina Haniak – Wakacyjna przygoda (klasy IV-VI)

5. Kalina Haniak – Świat przyszłości (klasy IV-VI)

Niedziela, 6 września 2020


Celem zajęć jest:

  • refleksja nad edukacją zdalną po niemal półroczu nauki w tej formie w Polsce i za granicą,
  • omówienie, w jaki sposób kontakt z technologiami wpływa na rozwój i wychowanie dzieci oraz jakie powinniśmy wyciągać z tego wnioski na przyszłość i jak organizować czas dzieciom,
  • dyskusja nad rolą motywacji do nauki w dobie edukacji cyfrowej.

Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie najważniejszych aspektów edukacji medialnej w pracy z dziećmi – szans i zagrożeń związanych z nauczaniem zdalnym,
  • omówienie zasad, dzięki którym nauczanie przez Internet może przebiegać sprawnie i efektywnie – wspólne opracowanie przykładowego regulaminu pracy zdalnej dla nauczycieli, uczniów i rodziców.

Niedziela, 13 września 2020


Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie platform do komunikacji zdalnej z uczniami,
  • omówienie wybranych stron z materiałami do nauczania dzieci,
  • przedstawienie narzędzi do tworzenia własnych interaktywnych ćwiczeń,
  • prezentacja wybranych narzędzi ułatwiających przygotowanie materiałów drukowanych.

Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie platform do komunikacji zdalnej z uczniami,
  • omówienie wybranych stron z materiałami do nauczania dzieci,
  • przedstawienie narzędzi do tworzenia własnych interaktywnych ćwiczeń,
  • prezentacja wybranych narzędzi ułatwiających przygotowanie materiałów drukowanych.

Niedziela, 27 września 2020


Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie platform do komunikacji zdalnej z uczniami,
  • omówienie wybranych stron z materiałami do nauczania dzieci,
  • przedstawienie narzędzi do tworzenia własnych interaktywnych ćwiczeń,
  • prezentacja wybranych narzędzi ułatwiających przygotowanie materiałów drukowanych.

Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie platform do komunikacji zdalnej z uczniami,
  • omówienie wybranych stron z materiałami do nauczania dzieci,
  • przedstawienie narzędzi do tworzenia własnych interaktywnych ćwiczeń,
  • prezentacja wybranych narzędzi ułatwiających przygotowanie materiałów drukowanych.


Niedziela, 4 października 2020


Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie i omówienie przykładowych scenariuszy zajęć,
  • wspólne opracowanie ćwiczeń uzupełniających do podanych tematów (ćwiczenia interaktywne i tradycyjne),
  • stworzenie banku stron i materiałów dostępnych w Internecie, które mogą być pomocą lub inspiracją podczas tworzenia własnych scenariuszy.

Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie i omówienie przykładowych scenariuszy zajęć,
  • wspólne opracowanie ćwiczeń uzupełniających do podanych tematów (ćwiczenia interaktywne i tradycyjne),
  • stworzenie banku stron i materiałów dostępnych w Internecie, które mogą być pomocą lub inspiracją podczas tworzenia własnych scenariuszy.


Niedziela, 11 października 2020


Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie i omówienie przykładowych scenariuszy zajęć,
  • wspólne opracowanie ćwiczeń uzupełniających do podanych tematów (ćwiczenia interaktywne i tradycyjne),
  • stworzenie banku stron i materiałów dostępnych w Internecie, które mogą być pomocą lub inspiracją podczas tworzenia własnych scenariuszy.

Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie i omówienie przykładowych scenariuszy zajęć,
  • wspólne opracowanie ćwiczeń uzupełniających do podanych tematów (ćwiczenia interaktywne i tradycyjne),
  • stworzenie banku stron i materiałów dostępnych w Internecie, które mogą być pomocą lub inspiracją podczas tworzenia własnych scenariuszy.


Niedziela, 18 października 2020


Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie i omówienie przykładowych scenariuszy zajęć,
  • wspólne opracowanie ćwiczeń uzupełniających do podanych tematów (ćwiczenia interaktywne i tradycyjne),
  • stworzenie banku stron i materiałów dostępnych w Internecie, które mogą być pomocą lub inspiracją podczas tworzenia własnych scenariuszy.

Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie i omówienie przykładowych scenariuszy zajęć,
  • wspólne opracowanie ćwiczeń uzupełniających do podanych tematów (ćwiczenia interaktywne i tradycyjne),
  • stworzenie banku stron i materiałów dostępnych w Internecie, które mogą być pomocą lub inspiracją podczas tworzenia własnych scenariuszy.


Niedziela, 25 października 2020


Celem zajęć jest:

  • dyskusja na rolą i znaczeniem książki w epoce nowoczesnych technologii,
  • przedstawienie i omówienie rodzinnych strategii wychowawczych opartych na czytaniu dzieciom, z dziećmi i przez dzieci,
  • dyskusja nad wartościami, które sprzyjają zdrowemu dorastaniu i dojrzewaniu dzieci we współczesnym świecie.

Celem zajęć jest:

  • dyskusja na rolą i znaczeniem książki w epoce nowoczesnych technologii,
  • przedstawienie i omówienie rodzinnych strategii wychowawczych opartych na czytaniu dzieciom, z dziećmi i przez dzieci,
  • dyskusja nad wartościami, które sprzyjają zdrowemu dorastaniu i dojrzewaniu dzieci we współczesnym świecie.

Niedziela, 8 listopada 2020


Celem zajęć jest:

  • przedstawienie polskich zasobów muzealnych, z których – w formie zdalnej – mogą korzystać nauczyciele pracujący z dziećmi w szkołach za granicą,
  • wspólne planowanie zajęć z wykorzystaniem elektronicznych materiałów edukacyjnych Zamku Królewskiego na Wawelu.

Celem zajęć jest:

  • przedstawienie polskich zasobów muzealnych, z których – w formie zdalnej – mogą korzystać nauczyciele pracujący z dziećmi w szkołach za granicą,
  • wspólne planowanie zajęć z wykorzystaniem elektronicznych materiałów edukacyjnych Zamku Królewskiego na Wawelu.

Niedziela, 15 listopada 2020


Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie sposobów pracy z młodszymi dziećmi z niepełną znajomością języka polskiego w dobie zdalnej edukacji,
  • wykorzystanie zasobów książkowych do pracy zdalnej z dziećmi, bo rozwijać ich kompetencje językowe,
  • połączenie tradycyjnych (drukowanych) materiałów edukacyjnych z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi.

Celem zajęć jest:

  • zaprezentowanie sposobów pracy z młodszymi dziećmi z niepełną znajomością języka polskiego w dobie zdalnej edukacji,
  • wykorzystanie zasobów książkowych do pracy zdalnej z dziećmi, bo rozwijać ich kompetencje językowe,
  • połączenie tradycyjnych (drukowanych) materiałów edukacyjnych z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi.

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY NA WARSZTATY

Stowarzyszenie Oświaty i Kultury Polskiej informuje, że na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych) osoba wyrażająca zgodę ma prawo dostępu do danych, czyli otrzymania potwierdzenia czy dane są przetwarzane i w jaki sposób, zmiany danych albo ich usunięcia z bazy danych.

Informacje organizacyjne:

  • Liczba miejsc na warsztatach jest ograniczona (decyduje kolejność zgłoszeń).
  • Uczestników dzielimy na grupy.
  • Udział w szkoleniach jest bezpłatny.
  • Uczestnicy otrzymają zaświadczenie ukończenia kursu wydany przez Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie Uniwersytetu Jagiellońskiego (format PDF).
  • Warsztaty będą odbywać się na platformie Uniwersytetu Jagiellońskiego, Lajkonik.
  • Wymagania dot. sprzętu: słuchawki, mikrofon, kamerka